Ο μήνας Απρίλιος είναι ο τέταρτος μήνας κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Κατά το Ρωμαϊκό αποτελούσε το δεύτερο μήνα του έτους και ονομάστηκε έτσι (Aprilis) απ’ το λατινικό ρήμα aperio, που σημαίνει ανοίγω.
Ανοίγει δηλαδή η γη τους κόλπους της, γεμάτους ομορφιές.
Αυτή η ετυμολόγηση είναι η κυρίαρχη και γίνεται αποδεκτή μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με άλλη νεότερη εκδοχή, το όνομα του μήνα προέρχεται από το υποκοριστικό Αφρώ (=Αφροδίτη) και τον ετρουσκικό τύπο apru, απ’ όπου τον πήραν οι Ρωμαίοι. Η ετυμολόγηση αυτή ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι αφιέρωσαν το μήνα στη θεά Αφροδίτη. Την τιμούσαν όλες οι γυναίκες την 1η του μήνα κάθε χρόνο, αλλά όχι με τον ίδιο τρόπο. «Αι σεμναί γυναίκες (δηλαδή οι αρχόντισσες) «υπέρ ομονοίας και βίου σώφρονος ετίμων την Αφροδίτην», ενώ «αι του πλήθους γυναίκες», για να τιμήσουν την Αφροδίτη, πήγαιναν την πρωταπριλιά να λουστούν στα λουτρά των αντρών – πράγμα, φυσικά, έξω από τα καθιερωμένα – και στα μαλλιά τους φορούσαν στεφάνια από μυρσίνη.
Τέλος, ήταν αφιερωμένος και στο θεό Απόλλωνα, από τη λαϊκή ονομασία του οποίου (Aperta) ίσως προήλθε το όνομά του.
Την πρωταπριλιά το 'χουμε σε καλό να λέμε ψέματα εν είδει αστεϊσμού. Γελούμε τους φίλους είτε για να προκαλέσουμε το γέλιο είτε το πρωταπριλιάτικο ψέμα θα ξεγελάσει κάθε επίφοβο δαίμονα (ή «εχθρό») και θα δώσει την ευτυχία στο νικητή της ψευδολογίας. Είναι ένα είδος μαγικής πάλης για την επικράτηση του καλού (νικητής είναι ο πιο έξυπνος, που δε γελάστηκε). Είναι ένα έθιμο που ήρθε στην Ελλάδα από τη Γαλλία την εποχή των Σταυροφοριών.
Μα πάνω απ όλα ο Απρίλιος είναι Ποιητής«Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε,
κι όσ’ άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ’ άρματα σε κλειούνε.
………………………………………………………..
Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη
η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι.
Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:
«Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει».
«Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει».
Ο Απρίλης είναι ποιητής μέσα από την ποίηση του Διονύσιου Σολωμού που μετέτρεψε την ποιητική αύρα του Απρίλη σε διαχρονική Ποίηση.
Ο Πειρασμός
Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Aπρίλη,
Kι’ η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκιά της ώρα,
Kαι μες στη σκιά που φούντωσε και κλει δροσιές και μόσχους
Aνάκουστος κιλαϊδισμός και λιποθυμισμένος.
Nερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωμένα,
Xύνονται μες στην άβυσσο τη μοσχοβολισμένη,
Kαι παίρνουνε το μόσχο της, κι’ αφήνουν τη δροσιά τους,
Kι’ ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια της πηγής τους,
….
Aλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τί ’δες·
Nύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!
…
Mονάχο ανακατώθηκε το στρογγυλό φεγγάρι,
Kι’ όμορφη βγαίνει κορασιά ντυμένη με το φως του.
Διονύσιος Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
Ο λαός ονομάζει τον Απρίλη “Ανθομήνα”, γιατί φέρνει πολλά άνθη, “Ξεροκοφινά” και “Τιναχτοκοφινίδη” γιατί τότε εξαντλούνται οι φτωχικές συγκομιδές του γεωργού, “Αηγιωργίτη” απ’ τον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Γεωργίου (23 Απρίλη) και “Λαμπριάτη” επειδή συνήθως ο εορτασμός του Πάσχα πέφτει Απρίλη.
Όπως ο Μάρτης, έτσι κι ο Απρίλης είναι μήνας δίγνωμος: από τη μια μεριά ο καιρός καλυτερεύει σταθερά, από την άλλη δεν ξεχνάει να δείξει τα χειμωνιάτικα δόντια του με βροχές και χαλάζια.Ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια
Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια
